Jaisso(-d'Oungrìo)
Lathyrus pannonicus
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse de Hongrie.
Descripcioun :La Jaisso-d'Oungrìo es uno meno raro que trachis dins li prado e li blachiero de noste relarg d'auto Prouvènço. La cambo èi gaire alado, li fueio soun coumpausado de 2 à 4 parèu de fuioun sènso vediho (mai acabado pèr uno pichoto pouncho en erbo). L'enflourejado es uno grapo de 3 à 11 flour jauno pièi blanco, pourtado pèr un long pecou mai long que la fueio d'à coustat. Li dóusso fan de 3 à 6,5 cm e caupon de 12 à 20 grano. La subsp. de Prouvènço ié dison asphodeloides qu'a de bousserlo en long.
Usanço :Ramentan que li grano de jaisso soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP), se n'en manjas de trop.
Port : Erbo
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 12 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Blachiero
- Prado
- Óuriero de bos
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Lathyrus pannonicus (Jacq.) Garcke, 1863
Argeiroulié
Crataegus azarolus
Rosaceae
Àutri noum : Argeroulié, Poumetié.
Nom en français : Azarolier.
Descripcioun :L'argeiroulié èro proun planta à passa tèms proche dis oustau. Aro se n'en vèi d'eici, d'eila en ribo de champ e dins lis anciàni sebisso. Es un aubret un pau mai fort que l'acinié amé d'espinasso ; li ramo soun mens sarrado mai pus espesso. Flouris à la debuto de la primo e douno de fru roujo à l'autouno que ié dison lis argeirolo vo poumeleto.
Usanço :"Qu vau d'argeirolo ?", èro la crido di marchand à Marsiho, coume lou raporto F. Mistral dins lou TdF. Aquéstis argeirolo an un goust que sèmblo un pau lou de la poumo e èron bèn mai manjado à passa tèms qu'à l'ouro d'aro. Es un fru de descurbi tourna-mai. Li fru e li fueio an li mémi prouprieta que l'acinié, estènt riche en anti-óussidant.
Port : Aubret
Taio : 1 à 6 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Crataegus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Sebisso
- Ribo de champ
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino eurimediterrano-Èst
Ref. sc. : Crataegus azarolus L., 1743